تفسیر حدیث بر دشمنی حسودان صبر کن از امام صادق(ع)

بهترین راه مقابله با حسودان

عَن الصّادِقِ جعفرِ بنِ محمدٍ (علیهماالسلام) قالْ: اِصْبِرْ عَلی أَعْدَاءِ النِّعَمِ ، فانک لن تکافی من عصی الله فیک بأفضل من أن تطیع الله فیه(1)
امام صادق(ع) فرمود: بر دشمنان نعمت (یعنی حسودان) صبر کن، زیرا در مقابل کسی که خدا را درباره تو معصیت کرده (و نسبت به تو حسادت ورزیده) نمی‌توانی تلافی کنی به چیزی که بهتر باشد از اطاعت خدا درباره او (یعنی صبر کردن بر آزار او.)
«اعداء النعم» مراد آن کسانی هستند که با نعمت‌هایی که خدای متعال به شما داده، آنها با این نعمت‌ها دشمنند. شما نعمت علم پیدا کردید، نعمت آبرو و حیثیت بین مردم پیدا کردید، مالی خدای متعال به شما داده است، نعمت‌های گوناگونی که خدا به شما می‌دهد، بعضی‌ها با این نعمت‌هایی که خدا به شما داده دشمنند؛ یعنی حسودند، حسودی می‌کنند. در واقع آن کسی که حسادت می‌کند و دشمنی می‌کند با شما به خاطر لطفی که خدا به شما کرده، او با شما دشمن نیست، با آن نعمت‌ها، با آن امتیازاتی که شما دارید، با آنها دشمن است.
می‌فرماید که اِصْبِرْ عَلی أَعْدَاءِ النِّعَمِ؛ صبر کن، مقابله به مثل نکن اگرچنانچه آنها علیه شما حرفی می‌زنند، توطئه‌ای می‌کنند، کاری می‌کنند، شما پاسخ دشمنی آنها را با صبر بده نه با عمل متقابل؛ چرا؟

فَإِنَّکَ لَنْ تُکَافِئَ مَنْ عَصَی اللهَ فِیکَ بِأَفْضَلَ مِنْ أَنْ تُطِیعَ اللهَ فِیهِ
عجب عبارت زیبا و پرمغزی؛ می‌فرمایند آن کسی که در مورد تو معصیت خدا را کرده است؛ یعنی بدی تو را گفته، علیه تو کار کرده، حرکتی کرده، اقدامی کرده، تو نمی‌توانی در مقابل این شخصی که با تو دشمنی کرده است، مقابله به مثلی بکنی، مجازاتی کنی، بهتر از آن مجازاتی که خدا می‌کند بر اثر اینکه تو اطاعت کنی خدا را درباره‌ او.
این مثل این می‌ماند که فرض کنید کسی دشمن شما است به خاطر اینکه شما بین یک گروهی از مردم آبرومندید، حیثیتی دارید؛ خب بهترین مجازات او این است که شما کاری کنید که آبرویتان بشود ده برابر. یعنی این بهترین مقابله‌ با او است. چرا؟ چون شما به خاطر این اطاعت الهی باز تفضلات بیشتری از خدا شامل حالتان می‌شود.
______________________
1) الامالی شیخ صدوق، ص 158
*شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 24/2/94
*پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب