طوطیا: روغن سیاه دانه هزاران سال است که کاربردهای دارویی، خوراکی دارد و حتی در تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میشود. این روغن با خواص و ترکیبات ویژه خود موجب تسکین و کاهش التهابات خواهد شد به همین دلیل بسیاری از مردم از روغن سیاه دانه به عنوان آسپرین یا ایبوپروفن مصرف میکنند. در این مطلب به بررسی خواص روغن سیاه دانه میپردازیم.
سیاه دانه گیاهی گل دار و کوچک است که معمولاً در جنوب غربی آسیا، خاورمیانه، جنوب اروپا و شمال آفریقا میروید و رشد میکند. سیاه دانه ممکن است باعث تأثیرات مثبتی در بدن مانند تقویت سیستم ایمنی، مبارزه با سرطان، جلوگیری از بارداری، کاهش تورم و جلوگیری از واکنشهای آلرژیک به عنوان یک آنتی هیستامین باشد.
معمولاً از گیاه سیاه دانه برای درمان مشکلاتی مانند آسم، تب یونجه، دیابت، فشار خون بالا، اگزما، کاهش وزن و تسکین دردهای قاعدگی استفاده میکنند.
ماده مؤثر اصلی روغن سیاه دانه تیموکینون است. تیموکینون ترکیبی با اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد سرطان است. این روغن همچنین حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک و برخی اسیدهای چرب اشباع است. اسید لینولئیک یکی از اسیدهای چرب ضروری برای بدن است که در بدن تولید نمیشود.
روغن سیاه دانه یک ماده گیاهی مشتق شده از گیاه سیاهدانه بوده و بومی اروپای شرقی و آسیای غربی است. روغن سیاه دانه که به دلیل خواص دارویی قوی خود شناخته شده، یک داروی طبیعی است که مردم برای درمان طیف وسیعی از بیماریها از آن استفاده میکنند، از جمله:
سردرد
کمر درد
فشار خون بالا
عفونتها
التهاب
همچنین به لطف وجود محتوای آنتی اکسیدانی و سایر ترکیبات فعال زیستی در آن، فهرستی بلند بالا از مزایای سلامتی و زیبایی مبتنی بر تحقیقات علمی را ارائه میکند. برخی از خواص این روغن سیاه دانه عبارتاند از:
برخی تحقیقات حاکی از این است که روغن سیاه دانه میتواند برای بیماریهای پوستی مانند آکنه مفید باشد. این حالت ممکن است به دلیل خواص ضد میکروبی و ضد التهابی مرتبط با روغن سیاه دانه باشد.
بر اساس یک مقاله مروری، زمانی که افراد لوسیون ساخته شده با روغن سیاه دانه را در ناحیه پوستی دارای آکنه استفاده کردند، پس از 2 ماه ضایعات آکنه در آنها به میزان قابل توجهی کاهش یافتند.
جالب توجه است، برخی از مطالعات تاثیرات روغن سیاه دانه را در کمک به درمان پسوریازیس نشان دادهاند. پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن است که با لکههای قرمز پوسته پوسته روی پوست مشخص میشود.
یک مطالعه حیوانی بر روی خواص روغن سیاه دانه مالشی نشان داد که استفاده از این روغن بر روی پوست باعث کاهش التهاب و کاهش علائم پسوریازیس در موشها میشود.
در حال حاضر تحقیقات زیادی در مورد اثرات روغن سیاه دانه بر پسوریازیس در افراد در دسترس نیست. به طور کلی تحقیقات بیشتری برای بررسی چگونگی تأثیر روغن سیاه دانه بر روی پسوریازیس در افراد مورد نیاز است.
روغن سیاه دانه حاوی ترکیبی به نام تیموکینون است که به دلیل توانایی آن در تحریک رشد بافتی و بهبود زخم توسط دانشمندان مورد مطالعه قرار گرفته است.
مطالعات روی حیوانات نشان داده است که تیموکینون به دلیل اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی خود ممکن است به درمان سوختگیها، بریدگیها و زخمهای دیابتی کمک نماید. از آن جایی که اکثر مطالعات انجام شده بر روی حیوانات بوده است با این حال، مطالعات بیشتری برای درک اینکه آیا روغن سیاه دانه و تیموکینون نیز میتوانند باعث بهبود زخم در انسان شوند، مورد نیاز است.
به لطف خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی، روغن سیاه دانه اغلب به محصولات مراقبت از مو، از جمله ماسکها و شامپوهای مو اضافه میشود.
اگرچه ادعای بسیاری از این محصولات ارائه درخشندگی، استحکام، بهبود بخشیدن حجم و بافت مو است، اما با این وجود تحقیقات بسیار کمی در مورد فواید روغن سیاه دانه برای سلامت مو وجود دارد.
توجه به این نکته مهم است که در اکثر مطالعات، روغن سیاهدانه با سایر مواد ترکیب شده است، بنابراین نمیتوانیم با اطمینان بگوییم که آیا روغن سیاهدانه باعث بهبود در این موارد شده است یا خیر.
برخی تحقیقات نشان میدهد که روغن سیاه دانه میتواند برای درمان ویتیلیگو مفید باشد. ویتیلگو، اختلالی است که باعث از بین رفتن رنگدانه در پوست میشود.
یک مطالعه روی 33 فرد مبتلا به ویتیلیگو نشان داد که استفاده از کرمی که با روغن سیاه دانه دو بار در روز روی پوست صورت میگیرد باعث بهبود رنگدانه در دستها، صورت و ناحیه تناسلی پس از 6 ماه میشود. بنابراین از این خواص روغن سیاه دانه برای دستگاه تناسلی مردان استفاده میشود. همچنین به طرز چشمگیری اندازه ضایعات ویتیلیگو، به ویژه در بازوها، تنه، سر و گردن را کاهش میدهد.
محققان پیشنهاد کردهاند که فواید روغن سیاه دانه ممکن است به دلیل توانایی آن در پخش ملانین در پوست باشد. ملانین نوعی رنگدانه طبیعی است که در مو، پوست و چشم شما یافت میشود
مطالعات نشان داده است که روغن سیاه دانه دارای خواص ضد التهابی قوی است. این ویژگی میتواند برای جنبههای مختلف سلامتی مفید باشد، زیرا برخی تحقیقات نشان میدهد که التهاب می تواند در ایجاد بسیاری از بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی و سرطان نقش داشته باشد. بر اساس بررسیهای انجام شده در 10 مطالعه، مصرف روغن سیاه دانه ممکن است نشانگرهای متعدد التهاب را کاهش داده و در عین حال سطح آنتی اکسیدانهای خون را افزایش دهد.
در ادامه نتایج تحقیقات انجام شده نشان داد که روغن سیاه دانه ممکن است در کاهش التهاب موثرتر از سایر اشکال سیاه دانه باشد.
اگرچه روش دقیق عملکرد آن نامشخص است، اما به نظر میرسد روغن سیاه دانه باعث کاهش وزن و کاهش چربی بدن میشود. علاوه بر این، نتایج حاصل از یک بررسی از 11 مطالعه نشان داد که مکملهای سیاهدانه میتوانند وزن بدن، شاخص توده بدنی و چربی شکم را به طور متوسط کاهش دهند، اما تحقیقات با کیفیت بالا هنوز مورد نیاز است.
برخی تحقیقات حاکی از این است که روغن سیاه دانه میتواند برای تثبیت سطح قند خون مفید باشد. در واقع، یک بررسی از 7 مطالعه نشان داد که سیاهدانه میتواند به بهبود نشانگرهای متعدد کنترل قند خون، از جمله سطح انسولین و سطح قند خون در طول دورههای ناشتایی و بعد از غذا کمک کند.
چندین مطالعه نشان دادهاند که روغن سیاه دانه میتواند علائم اگزما را کاهش دهد. اگزما یک بیماری پوستی است که با پوست خشک و خارش مشخص میشود.
روغن سیاه دانه همچنین میتواند باعث بهبود زخم و محافظت در برابر باکتریهای مضر شود. این حالت به طور بالقوه میتواند به جلوگیری از عفونتهای پوستی مرتبط با اگزما کمک کند. با این حال، مطالعات جدیدتر و با کیفیت بالا در انسان هنوز مورد نیاز است.
تحقیقات نشان داده که روغن سیاه دانه میتواند به پیشگیری از سندرم متابولیک کمک کند. سندرم متابولیک مجموعهای از شرایط است که میتواند خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع 2 را افزایش دهد.
چندین مطالعه دیگر نشان دادهاند که روغن سیاه دانه ممکن است با کاهش چربی شکم، کاهش قند خون و بهبود سطح کلسترول و فشار خون، عوامل خطر ابتلا به سندرم متابولیک را کاهش دهد.
با این حال، به خاطر داشته باشید که یک رژیم غذایی کامل، سالم و یک سبک زندگی فعال بهترین روش پیشگیری از سندرم متابولیک است که میتوان به کمک دکتر تغذیه به آن دست یافت. مکملهایی مانند روغن سیاه دانه به عنوان مکملی برای یک سبک زندگی سالم بهترین عملکرد را دارند.
ممکن است که روغن سیاه دانه باعث افزایش تاثیر برخی از داروها، مثل داروهای متوپرولول (Metoprolol) و وارفارین (Warfarin) شود. اگر شما در حال مصرف هر نوع دارویی به صورت مرتب هستید، با پزشک خود در مورد مصرف روغن سیاه دانه صحبت کنید و قبل از صحبت کردن با پزشک معالج نباید هیچ کدام از داروهایی که همیشه مصرف میکنید را قطع کنید.
روغن سیاه دانه میتواند به عملکرد بهتر کبد کمک کند اما مصرف بیش از حد آن میتواند برای کبد و کلیهها مضر باشد. اگر کبد یا کلیه شما در حال حاضر دچار مشکل است، درمورد میزان مصرف مناسب با پزشک خود صحبت کنید.
روی نان قبل از پخت یا قبل از تست کردن
روی بیسکوییت یا شیرینی
در سوپ و انواع خوراکها
مخلوط کردن با دانههای دیگر و استفاده به عنوان چاشنی سالاد
دقت کنید که روغن سیاه دانه را از چشمان، مخاط بینی و دیگر نقاط حساس بدن دور کنید. به علت ماهیت گرم سیاه دانه، استفاده از روغن سیاه دانه برای پوست ممکن است در بعضی افراد باعث حساسیت پوستی شود. به همین دلیل قبل از استفاده موضعی حتما میزان کمی از آن را روی پوست تست کنید. مانند هر ماده غذایی دیگر، خانمهای باردار و خانمهای شیرده باید قبل از استفاده چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی، با پزشک خود مشورت کنند.
همچنین میتوانید برای بهرهمند شدن از خواص روغن سیاه دانه برای لاغری، مو، پوست، فشار خون، آسم و غیره این روغن را در بستهبندیهای آماده از داروخانهها یا فروشگاههای معتبر و مطمئن خریداری کنید. برای بهترین و کمخطرترین راه، طبیعیترین روغن سیاه دانه را انتخاب کنید که 100 درصد خالص باشد.
روغن سیاه دانه یک ماده گیاهی قدرتمند است که با انواع فواید سلامتی و زیبایی همراه است. به ویژه، ممکن است با کاهش التهاب و همچنین سطح قند خون، سلامت پوست و مو را بهبود بخشد و به شما در مدیریت وزن کمک کند. مشورت با یک دکتر طب سنتی در این باره میتواند به شما کمک نماید.
همچنین روغن سیاه دانه همه کاره، مقرون به صرفه و به طور گسترده در اکثر داروخانهها و فروشگاههای بهداشتی در دسترس است و آن را تبدیل به یک ماده عالی برای آماده کردن میکند.