آشنایی با خواص بی نظیر گیاه اکالیپتوس

مشخصات کلی اکالیپتوس

• اکالیپتوس درختی است مرتفع و زیبا که زادگاه اصلی آن کشور استرالیا است.

• برگ‌ها در درختان جوان به شکل بیضوی یا مدور و در ابتدا به رنگ سبز مایل به آبی و کم‌کم به رنگ سبز مایل به سفید است. در درختان مسن به شکل باریک ، دراز ، نوک تیز و به رنگ سبز یا سبز مایل به زرد است.

• ساکنین اولیه استرالیا از برگ‎های اکالیپتوس، برای درمان جراحات و پایین آوردن تب استفاده می‌کردند.

• اکالیپتوس طبیعت گرم و خشک دارد.

  

نام شناسی اکالیپتوس

• نام علمی : Eucalyptus camaldulensis

• نام انگلیسی : River red gum

• نام‌های دیگر : کینا، درخت تب نوبه و سرویل

ترکیبات شیمیایی اکالیپتوس

از نظر ترکیبات شیمیایی ماده عامل و مهم دارویی اکالیپتوس اسانس آن است که مقدار آن در برگهای E.globulus در حدود 6 درصد است. در این اسانس در حدود 70 درصد اوکالیپتول که سینئول و کاژه پوتول نیز گفته می شود وجود دارد [G.I.M.P] به علاوه در برگهای آن یک ماده تلخ و تانن یافت می شود. در برگهای اکالیپتوس گونه E.globulus که درهندوستان روییده و مورد تجزیه قرار گرفته است در حدود 2/1-9/0 درصد اسانس وجود داشته که در این اسانس 62 درصد سینئول، 24 درصد پی نن، مقداری الکل و سسکی ترپن یافت می شود. [G.I.M.P]. صمغی که از گونه E.globulus گرفته می شود دارای خاصیت ضد باکتری است. اسانس اکالیپتوس با روش تقطیر از برگهای انواع گونه های اکالیپتوس گرفته می شود.

مهمترین ترکیب شیمیایی اکالیپتوس که در طب مصرف دارویی دارد و ماده عامل اصلی آن است ماده اوکالیپتول است. این ماده یک نوع الکل است که در اسانس بعضی از گیاهان بخصوص در اسانس اکالیپتوس ، هل، کافور، برگ بو، مورد، اکلیل الجبل، لاواند و برخی دیگر از گیاهان وجود دارد. اوکالیپتول مایعی است بی رنگ یا کمی زردرنگ که در 176 درجه سانتی گراد جوش می آید و بوی کافور می دهد.

خواص اکالیپتوس

خواص اکالیپتوس بسیار فراوان است و برلی سلامتی بدن بسیار کمک کننده و مفید است. در ادامه به بررسی برخی از خواص اکالیپتوس می‌پردازیم.

خواص اکالیپتوس برای پوست

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده است و از این طریق موجب رفع آکنه و جوش صورت می‌شود و علاوه بر درمان آکنه موجب رفع جای جوش نیز می‌شود. از دیگر خولص اکالیپتوس این است که روشعن اکالیپتوس موجب پاکسازی پوست صورت می‌شود. برای این منظور پنج قطره روغن اکالیپتوس را با یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل و یا روغن بادام شیرین مخلوط کنید و ترکیب حاصل را روی صورت مالیده و ماساژ دهید و بعد صورت خود را با آب ولرم بشویید. اکالیپتوس با داشتن خواص ضدویروسی و ضدالتهابی قوی دارد و می‌تواند به درمان زگیل و راش‌های پوستی کمک کند که برای این منظور پنج قطره از روغن اکالیپتوس را یک وان آب گرم اضافه کرده و در آن بنشینید تا بیماری‌های پوستی را درمان کند.

خواص اکالیپتوس برای مو

یکی از خواص اکالیپتوس این است که روغن اکالیپتوس موجب بهبود گردش خون در بدن شده و به همین دلیل با ماساژ کف سر با روغن اکالیپتوس می‌توان موجب تقویت فولیکول‌های سر شده و رشد موها را تقویت می‌کند. روغن اکالیپتوس همچنین می‌تواند موجب بهبود گردش خون در پوست صورت شده و با تقویت فولیکول‌های ریش موجب تقویت رشد ریش‌ها می‌شود. گفتیم که روغن اکالیپتوس دارای خواص ضدمیکروبی قوی است و از همین رو می‌تواند موجب درمان شوره سر شود. روغن اکالیپتوس می‌تواند حشرات را دفع کنید و از همین طریق موجب درمان شپش می‌شود.

خواص اکالیپتوس برای سینوزیت

بخور اکالیپتوس برای ضد عفونی کردن مجاری تنفسی نفید و موثر است و برای درمان التهاب غشاء مخاطی و ضدعفونی کردن مجاری تنفسی از بخور برگ اکالیپتوس استفاده کرد. یکی از خواص اکالیپتوس این است که این گیاه باز کننده‌ی مجاری بینی است و برای افرادی که مبتلا به سینوزیت هستند می ‌تواند موثر و مفید باشد. توجه کنید که اکالیپتوس، ماده‌ی درمان کننده‌ی سینوزیت نیست و تنها می ‌تواند سردردهای ناشی از سینوزیت را کاهش دهد. اکالیپتوس می‌تواند موجب کاهش میکر‌وب‌‌ها در سینوس‌ها شود.

خواص اکالیپتوس برای ریه

بخور اکالیپتوس دارای خواص ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد باکتریایی و خلط آوری برای ریه است و با داشتن این خواص می‌تواند عفونت ریه را درمان کند. علاوه بر درمان عفونت، بخور اکالیمتوس می‌تواند موجب تسکین تنفس و گرفتگی عضلات دستگاه تنفسی شود.

خواص اکالیپتوس برای سردرد

اسانس اکالیپتوس دارای خواص ضد درد است که برای تسکین سر درد کمک کننده است. برای این منظور کافی است دو قطره اسانس اکالیپتوس را در کمی روغن گیاهی مخلوط کرد و سپس این ترکیب به دست آمده را روی شقیقه پیشانی برای چند دقیقه مالیده و ماساژ دهید. توجه کنید که این ترکیب را به چشم‌ها تماس نداشته باشد.

خواص اکالیپتوس برای سلامت دهان و دندان

برگ‌های اکالیپتوس حاوی اکالیپتول هستند که برای سلامت دندان‌ها مفید است. برگ‌های اکالیپتوس سرشار از اتانول و ماکروکارپال C (نوعی پلی فنول) هستند که با کاهش باکتری‌های عامل حفره و بیماری‌های لثه به سلامت دهان و دندان کمک می‌کنند. عصاره برگ اکالیپتوس می‌تواند در کاهش تجمع پلاک دندان، خونریزی لثه و التهاب لثه نقش موثری داشته باشد و از همین رو از عصارع اکالیپتوس در تهیه دهان‌شویه‌ها استفاده می‌کنند.

خواص دمنوش اکالیپتوس

اکالیپتوس خواص فراوانی برای سیستم تنفسی دارد و اکالیپتوس برای درمان التهاب سینه، ریه‌ها، بینی و گلو موثر و مفید است و می تواند برخی از باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرد. اکالیپتوس می‌تواند زکام ( التهاب مخاط بینی ) ویروسی را تسکین داده و باعث روان شدن ترشحات می شود.

عوارض اکالیپتوس

اکالیپتوس در کنار فواید بیشماری که دارد، عوارض جانبی و مضراتی نیز دارد. استفاده از روغن و عصاره گیاهی (افشره‌ی خوراکی) این گیاه برای زنان باردار، شیر ده و همچنین کودکان زیر سه سال ممنوع می باشد. همچنین، مصرف بیش از حد از اکالیپتوس سبب ورم روده، ورم کلیه، پیدایش خون در ادرار، سر درد می شود. علاوه بر این، زیاده روی در مصرف آن به صورت بخور باعث فلج شدن دستگاه تنفسی می شود.

نحوه مصرف اکالیپتوس

بخور اکالیپتوس : آب در حال جوش را بر روی برگ­ها ریخته و بریای درمان عفونت­های ریه استنشاق کنید. بخور تهیه شده از روغن اکالیپتوس نیز دارای اثر ضد عفونی کننده­ی دستگاه تنفسی بوده برای این منظور 10 قطره از روغن اکالیپتوس را به مقداری آب داغ اضافه کرده و استنشاق کنید.

کمپرس اکالیپتوس : قطعه پارچه تمیزی را در 2 میلی لیتر روغن مخلوط با 100 میلی لیتر آب خیسانده و روی محل­های التهاب مفاصل دردناک و سوختگی­ها بگذارید.

دهان شویه اکالیپتوس : 5 قطره اکالیپتوس را در یک لیوان آب بریزید و پس از مخلوط کردن برای درمان عفونت­های گلو حلق غرغره کنید.

پماد اکالیپتوس : نیم تا 2 میلی لیتر روغن اکالیپتوس را در 25 میلی لیتر روغن بادام اضافه کرده و برای درمان سرماخوردگی, برونشیت, آسم و آنفلوانزا روی سینه بمالید.

روغن ماساژ اکالیپتوس : 10 تا 20 قطره روغن اکالیپتوس را با 10 الی 20 قطره روغن بادام ترکیب کرده و برای درمان دردهای روماتیسمی و آرتروز همراه با ماساژ استفاده کنید.